Κυριακή 17 Μαΐου 2020

Οι κούκλες, το κουκλοθέατρο και το παιδί





επιμέλεια ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

«Το κουκλοθέατρο, μέσα από τις κούκλες και το παραμύθι, δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να ζήσει την παιδική ηλικία της ανθρωπότητας»

Άλκηστις Κοντογιάννη, 2011 «Κουκλοθέατρο Σκιών»


Το Κουκλοθέατρο  αδιαμφισβήτητα αποτελεί μια μορφή τέχνης με πανάρχαιη ιστορία.
Οι θεατρικές και λογοτεχνικές ρίζες των δραματικών τεχνών σε όλους τους πολιτισμούς συνδέονται με το κουκλοθέατρο, το οποίο έχει εξελιχθεί κατά τη διάρκεια των αιώνων με ποικίλους και εξαιρετικούς τρόπους.

Ζούμε σε μια εποχή που οι γονείς έχουν μεγάλο άγχος να προσφέρουν στα παιδιά τους όσο το δυνατό περισσότερες ευκαιρίες για γνώσεις. Ακόμη και τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών θέλουν να τον γεμίσουν με δραστηριότητες που στόχο έχουν να αυξηθεί ο δείκτης νοημοσύνης τους, πιστεύοντας ότι αυτό θα είναι το κλειδί της επιτυχίας στην μετέπειτα επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Αποτέλεσμα: παιδιά με πολλά τυπικά προσόντα χωρίς όμως χαμόγελο, χωρίς κοινωνική άνεση, χωρίς ψυχική ηρεμία.

Το κουκλοθέατρο μέσα από τις κούκλες και το παραμύθι δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να ζήσει την παιδική ηλικία της ανθρωπότητας και αποτελεί ένα σημαντικό μέσο ψυχαγωγίας γι αυτό.

Σε όλο τον κόσμο, παιδαγωγοί και ψυχολόγοι επισημαίνουν τον σημαντικό ρόλο της ψυχαγωγίας για τη σωστή ανάπτυξη του παιδιού με όλες της τις μορφές.

Μέσα στο μαγικό κόσμο της φαντασίας και της ποίησης το παιδί ως θεατής θα ταυτιστεί με την κούκλα και θα συμμετέχει στις δραματικές της περιπέτειες ή στις κωμικές καταστάσεις της που συχνά περιπλέκεται από τα ίδια τα παθήματά της. Το παιδί διασκεδάζει αλλά και παραδειγματίζεται από τα σφάλματά της. Αυτό, λοιπόν, είναι και το μαγικό στοιχείο και το βλέπουμε κατά τη διάρκεια της παράστασης στην ελεύθερη άσκηση της παιδικής φαντασίας γεμάτης από αντιφατικότητα συναισθημάτων μίσους και αγάπης.

Η κούκλα για το παιδί είναι ο κόσμος του όλος. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι τα παιδιά μετά την παράσταση θέλουν να δουν τις κούκλες από κοντά να τις αγγίξουν και να διαπιστώσουν ότι ένας άνθρωπος είναι κρυμμένος πίσω από το παραπέτασμα και κινεί την κούκλα και μιλά για λογαριασμό της. Τότε νοιώθουν ότι η κούκλα και όχι ο κουκλοπαίκτης είναι ο δικός τους «άνθρωπος» και μ΄αυτήν επικοινωνούν και ταυτίζονται.



Ως δραστηριότητα τώρα , το κουκλοθέατρο για το παιδί έχει διαφορετική παιδαγωγική σημασία δίνοντας τη δυνατότητα να γίνει το ίδιο πομπός δημιουργίας και όχι μόνο παθητικός δέκτης.

Ξεκινώντας από την κατασκευή κούκλας: ελευθερώνει τη φαντασία, συντονίζει την κινητικότητα, αναπτύσσει λεπτές κινήσεις. Ενισχύει τον πειραματισμό, την εξερεύνηση με το περιβάλλον και τα υλικά. Καλλιεργεί την ευρηματικότητα και την αισθητική. Δίνει διέξοδο στην εκφραστικότητα και τη δημιουργικότητα. Στη συνέχεια με την κίνηση και την εμψύχωση της κούκλας αναπτύσσονται κινητικές δεξιότητες. Η κίνηση και το ζωντάνεμα της κούκλας δημιουργεί συναισθήματα έκπληξης και χαράς. Δίνει τη δυνατότητα προβολής και εκτόνωσης.

Μέσα από την κούκλα εκφράζει, το παιδί, τον εσωτερικό του κόσμο (αγωνίες, φοβίες, προβληματισμούς, επιθυμίες, όνειρα). Συντελεί στην γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού. Καλλιεργεί την συγκέντρωση προσοχής, τη φαντασία, την κρίση, τη μνήμη, την παρατηρητικότητα, τον αυτοσχεδιασμό. Καλλιεργεί επίσης την ετοιμολογία, την ευστροφία, τη δυνατότητα εύρεσης λύσεων και αντιμετώπιση δυσκολιών. Μαθαίνει να συνεργάζεται και να επικοινωνεί με τα άλλα μέλη της ομάδας. Προβληματίζεται, επανεξετάζει και αναθεωρεί κοινωνικά στερεότυπα καθώς κατακτά καινούριους χώρους.

Το κουκλοθέατρο εμπεριέχει πολλές τέχνες. Έτσι το παιδί, ως ενεργό μέλος ομάδας κουκλοθεάτρου, γίνεται γλύπτης, ζωγράφος, συγγραφέας, μουσικός, κουκλοπαίκτης.



Οι κούκλες γίνονται εξομολογητές των παιδιών, δίνοντας τη δυνατότητα στον δάσκαλο – εμψυχωτή, να διεισδύσει στον εσωτερικό κόσμο του παιδιού, να εκμαιεύσει τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες του.

Ο Ροντάρι, στη γραμματική της φαντασίας επισημαίνει: «τα παιδιά έλεγαν στην κούκλα ό, τι δε θα μπορούσαν ποτέ να πουν στον δάσκαλο». Το παιδί αισθάνεται με την κούκλα, έτσι που δεν μπορεί να αισθανθεί με τους μεγάλους. Αν πειθαρχεί περισσότερο στα μηνύματά της είναι γιατί οι δεσμοί μαζί της είναι εντελώς διαφορετικοί από τους δεσμούς με τους μεγάλους. Το παιδί θαυμάζει την κούκλα για τη μαγική της δύναμη να μιλά, να κινείται, για τα κατορθώματά της, για τη χάρη που έχει να δίνει τόση χαρά και συγκίνηση. Το παιδί εμπιστεύεται την κούκλα γιατί δεν αισθάνεται απειλούμενο απ’ αυτήν που το κάνει να γελά και να χαίρεται.

Η κούκλα μπορεί να γίνει ταυτόχρονα πομπός και δέκτης πληροφοριών γιατί σαν λειτουργικό μέσο αποτελεί ενδιάμεσο φορέα συναισθημάτων και μηνυμάτων. Μια τόσο πλούσια, πολυποίκιλη και ευρεία τέχνη σαν αυτή του κουκλοθεάτρου είναι επόμενο να συντελεί ουσιαστικά στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού.

Πηγές: http://puppetry.gr/kouklotheatro

http://etoyshopgr.blogspot.gr/

http://www.sansimera.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου